سفارش تبلیغ
صبا ویژن

اولین خیابان تهران کجا بود؟! (عکس)

در حالی که امروزه در شهر تهران حجم بیشر ساخت و ساز بر آزادراه هامتمرکز است اما زمانی داشتن یک خیابان بدون گرد و خاک برای اعیانتهران یک آرزو محسوب می شد.

تهران در زمان ناصر الدین شاه اولین رشد کالبدی موثرش را تجربه کردتجربیات ناصر الدین شاه از سفر فرنگ وی را برآن داشت کهپایتختی در خور قبله عالم برای خود فراهم کند. حاصل این میل،خیابان کشی ها در تهران بود. تهرانی که تا قبل از آن فقط کوی و برزنداشت. در بسیاری از شهرهای کهن سال ایران از قبیل اصفهان، خیابان کشیوجود داشته، ولی در پایتخت تا اواسط دوران سلطنت ناصرالدین شاه،که سطح شهر تهران و خانه سازی در آن دچار تحول عظیم گشت،کلمه «خیابان» در میان عناصر معماری در شهرسازی تهران وجود نداشت، دربررسی نخستین نقشه های تهران و مطابقت آن ها، این واقعیت بیشتر آشکارمی شود. نقشه برزین روسی به سال ???? قمری، در عهد محمد شاه از تهرانبرداشت وتهیه شد و ده سال بعد در مسکو به چاپ رسید.

نقشه موسیو کرشش، معلم دارالفنون در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه از سطحشهر برداشت و به سال ???? قمری، چاپ و منتشرشد.

در هر دو نقشه هیچ اثری از نام خیابان مشاهده نمی شود. بلکه تماممعابر با نام های مرسوم آن دوره یعنی کوچه، گذر، گذار،بازارچه بازار، راسته، رسته و ... مشخص شده است.


با گذشت زمان و رسیدن سال های میانی پادشاهی ناصرالدین شاه،تهران ناگهان دچار تحولات وسیعی شد جمعیت افزایش یافت واراضی چند صد ساله ساخته شد. در این سال ها به ضرورت و نیاز حصارصفوی را خراب کردند و حصار جدید ناصری را وسیع تر ساختند.

سطح شهر گسترش قابل توجهی یافت، معابر جدید بنا شد،گذرگاه های تازه ای احداث کردند که شکل کالبدی آن ها بهخیابان های امروزی بیشتر شبیه بود، تا به کوچه باغ هایقدیمی.

این معابر کما بیش از کوچه ها و گذرهای قدیمی تهران، عریضتر و با کمی اغماض به خط مستقیم کشیده شده بودند، گذرگاههای جدید را خیابان نام نهادند و بدین ترتیب خیابان در معماری وشهرسازی این شهر تولد یافت.

اولین نقشه تهران ترسیمی نجم الدوله (چاپ ???? قمری )پس از این دوره برای نخستین بار متضمن نام «خیابان» است.

اولین خیابان های پایتخت که در این زمان شکل گرفتند عبارتنداز: خیابان های باغ جنت (ولی عصر)، باغ انگوری (ولی عصر)، جنابوزیر (ولی عصر)، امیریه (ولی عصر)، امیریه (امام خمینی)، باغ شاه(امام خمینی)، جلو قبرستان (مولوی)، دروازه گمرک (مولوی) و...


اولین خیابان تهران کجا بود؟! + تصویر


کی خیابانها آسفالت شدند؟

نخستین بار بر اساس نوشته روزنامه "وقایع اتفاقیه" در دوران صدارتمیرزا تقی خان امیر کبیر برخی از کوچه های ارگ تسطیح وسنگفرش شد. تا آن ها برای عبور کالسکه مناسب و آماده گردد.کالسکه هایی که از فرنگ می آمد و یا در کارخانه معیرالممالکساخته می شد.

روزنامه وقایع اتفاقیه در شماره ?? به سال ???? قمری و در دوران صدارتمیرزا تقی خان امیر کبیر نوشت که برخی از کوچه های ارگتسطیح و سنگفرش شد تا آن ها برای عبور کالسکه مناسب و آماده شود.کالسکه هایی که از فرنگ می آمد و یا در کارخانه معیر الممالکساخته می شد.

بعدها در دهه پایانی سلطنت طولانی ناصرالدین شاه، «شوسه» کهطریقی بود برای آماده سازی سطح معابر جهت عبور راحت تر کالسکه، درشکه، گاری و ... وارد عرصه راه سازی پایتخت شد. اما هنوز خبریاز«آسفالت» نبود.

با فرا رسیدن سال ???? خورشیدی آسفالت برای اولین بار وارد خیابان هایتهران شد. در این سال پیش از ورود ملک فیصل پادشاه عربستانبه تهران، بلدیه پایتخت به تکاپو افتاد و برای نخستین بارآسفالت را که پدیده جدیدی در صنعت راه سازی به شمار می رفت، واردخیابان های تهران کرد.

در مدت زمان کمی خیابان کوتاه الماسیه (باب همایون)، میدانتوپخانه و اوایل خیابان لاله زار آسفالت شدند. بعدها خیابان باغشاه (امام خمینی) و خیابان ولی عصر و البته تا حدودی کافه بلدیه(تئاتر شهر امروز) و دیگر خیابان ها آسفالت شد و بدین ترتیب رفتهرفته آسفالت نه تنها وارد خیابان ها و معابر تهران که به تمام شهرها وجاده های کشور کشیده شد.



کلمات کلیدی :